恪別𡧲版𢯢𢷮𧵑「河內」
n
no edit summary
(→位置地形) |
SaigonSarang (討論 | 㨂𢵰) n空固𥿂略𢯢𢷮 |
||
| 𣳔1： | 𣳔1： | ||
{{ | {{Hannomfy}} | ||
{{ | <!--{{otheruses|Hà Nội, thủ đô nước Việt Nam|các nội dung khác lấy tên Hà Nội|Hà Nội (định hướng)|các nội dung khác lấy tên Đông Đô|Thăng Long}}--> | ||
{{Thông tin đơn vị hành chính Việt Nam | thành phố | <!--{{Thông tin đơn vị hành chính Việt Nam | thành phố | ||
| tên = Hà Nội | | tên = Hà Nội | ||
| logo = Hanoi Logo.svg | | logo = Hanoi Logo.svg | ||
| 𣳔33： | 𣳔33： | ||
| biển số xe = [[Biển xe cơ giới Việt Nam|29, 30, 31, 32, 33, 40]] | | biển số xe = [[Biển xe cơ giới Việt Nam|29, 30, 31, 32, 33, 40]] | ||
| web = [http://www.hanoi.gov.vn/ hanoi.gov.vn] | | web = [http://www.hanoi.gov.vn/ hanoi.gov.vn] | ||
}} | }}--> | ||
'''河內'''（𡨸國語：'''Hà Nội'''）羅首都𧵑[[越南]]現𠉞、羅城舖等頭越南𧗱面積𢭲3328,9km²、同時共羅地方等次二𧗱民數𢭲6,699,600𠊛。現𠉞、首都河內吧[[城舖胡志明]]羅[[都市類特別]]𧵑越南。河內𦣰𡧲同憑滝紅稠富、坭低㐌𣌋𧿨城𠬠中心政治吧尊教𣦍自仍𣉳頭𧵑[[歷史越南]]。𢆥1010、[[李公蘊]]、爲𪼀頭先𧵑家李、決定𡏦𥩯京都𡤓於塳𡐙尼𢭲個𠸜'''昇龍'''。𥪝啐時期𧵑各朝代李、陳、黎、莫、京城昇龍羅坭𧶭𧸝、中心[[文化]]、[[教育]]𧵑哿沔北。欺[[西山]]耒[[家阮]]𨖲揇權治位、京都得轉𧗱化吧昇龍扒頭忙𠸜河內自𠄼1831、𠁑時𪼀[[明命]]。𢆥1902、河內𧿨城首都𧵑[[聯邦東洋]]吧得𠊚[[法𡏦𥩯]]、規劃吏。𣦰過𠄩局戰爭、河內羅首都𧵑沔北耒渃越南統一吧𡨹𦢳路呢朱細𣈜𠉞。 | |||
𢖕突𫘑𢌌地界行政𠓨𣎃8𢆥2008、河內現𠉞𠁟10郡、1市社吧18縣外城。現𠉞、河內吧城舖胡志明羅𠄩中心經濟-社會特別關重𧵑越南。𢆥2009、𢖕欺𫘑𢌌、GDP𧵑城舖增壙6.67%、總收銀冊壙70,054秭[[銅]]。河內共羅𠬠中心文化、教育𢭲各家喝、寶藏、各廊藝傳統、仍機關傳通級國家吧各場大學𡘯。 | |||
== 地理 == | == 地理 == | ||
{{䀡添|地理河內}} | {{䀡添|地理河內}} | ||
=== 位置地形 === | === 位置地形 === | ||
[[集信:Hanoi SPOT 1120.jpg|thumb|right|230px|影𨄴衛星區域河內]] | [[集信:Hanoi SPOT 1120.jpg|thumb|right|230px|影𨄴衛星區域河內]] | ||
{{commonscat|Maps of Hanoi|版圖河內}} | <!--{{commonscat|Maps of Hanoi|版圖河內}}--> | ||
𢆥隻𧗱𪰂西北𧵑中心塳[[垌平平滝紅|垌平洲土滝紅]]、河內𣎏位置自 20°53' 𦤾 21°23' 緯度北吧 105°44' 𦤾 106°02' 經度東、接夾𠇍各省[[太原]]、[[永福]]於𪰂北、[[河南]]、[[和平]]𪰂南、[[北江]]、[[北寧]]吧[[興安]]𪰂東、[[和平]]共[[富壽]]𪰂西。河內格城舖港[[海防]] 120 km.<ref name="khaiquat">{{注釋web | 𢆥隻𧗱𪰂西北𧵑中心塳[[垌平平滝紅|垌平洲土滝紅]]、河內𣎏位置自 20°53' 𦤾 21°23' 緯度北吧 105°44' 𦤾 106°02' 經度東、接夾𠇍各省[[太原]]、[[永福]]於𪰂北、[[河南]]、[[和平]]𪰂南、[[北江]]、[[北寧]]吧[[興安]]𪰂東、[[和平]]共[[富壽]]𪰂西。河內格城舖港[[海防]] 120 km.<ref name="khaiquat">{{注釋web | ||
| url = http://www.vietnamtravelco.com/dulich/kham-pha-du-lich-ha-noi.htm | | url = http://www.vietnamtravelco.com/dulich/kham-pha-du-lich-ha-noi.htm | ||
| 𣳔101： | 𣳔102： | ||
|author=Kiều Minh | |author=Kiều Minh | ||
|date=2008-11-02 }}</ref> | |date=2008-11-02 }}</ref> | ||
{{Infobox Weather | <!--{{Infobox Weather | ||
|metric_first= Yes | |metric_first= Yes | ||
|single_line= Yes | |single_line= Yes | ||
| 𣳔190： | 𣳔191： | ||
|publisher = Hydro-Meteorological Service of Vietnam | |publisher = Hydro-Meteorological Service of Vietnam | ||
|accessdate = 2010-06-24 | |accessdate = 2010-06-24 | ||
}} | }} --> | ||
== 民居 == | == 民居 == | ||
| 𣳔330： | 𣳔331： | ||
=== 時家阮吧法屬 === | === 時家阮吧法屬 === | ||
[[集信:Biểu trưng thành phố Hà Nội thuộc Liên bang Đông Dương.jpg|thumb|left|100px|表徵河內階段 、[[聯邦東洋]]吧[[國家越南]]]] | <!--[[集信:Biểu trưng thành phố Hà Nội thuộc Liên bang Đông Dương.jpg|thumb|left|100px|表徵河內階段 、[[聯邦東洋]]吧[[國家越南]]]]--> | ||
Triều đại Tây Sơn sụp đổ sau một thời gian ngắn ngủi, [[Gia Long]] lên ngôi năm 1802 lấy kinh đô ở Phú Xuân, bắt đầu nhà Nguyễn. Năm 1805, Gia Long cho phá tòa thành cũ của Thăng Long, xây dựng thành mới mà dấu vết còn lại tới ngày nay, bao bọc bởi các con đường Phan Đình Phùng, Hùng Vương, Trần Phú và Phùng Hưng. Năm 1831, trong cuộc cải cách hành chính của [[Minh Mạng]], toàn quốc được chia thành 29 tỉnh, Thăng Long thuộc tỉnh Hà Nội.<ref name="thoikyhanoi">{{Chú thích web | Triều đại Tây Sơn sụp đổ sau một thời gian ngắn ngủi, [[Gia Long]] lên ngôi năm 1802 lấy kinh đô ở Phú Xuân, bắt đầu nhà Nguyễn. Năm 1805, Gia Long cho phá tòa thành cũ của Thăng Long, xây dựng thành mới mà dấu vết còn lại tới ngày nay, bao bọc bởi các con đường Phan Đình Phùng, Hùng Vương, Trần Phú và Phùng Hưng. Năm 1831, trong cuộc cải cách hành chính của [[Minh Mạng]], toàn quốc được chia thành 29 tỉnh, Thăng Long thuộc tỉnh Hà Nội.<ref name="thoikyhanoi">{{Chú thích web | ||
| url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group3/index.htm | | url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group3/index.htm | ||
| 𣳔425： | 𣳔426： | ||
===河內當代 === | ===河內當代 === | ||
[[集信:Hanoi Logo.svg|thumb|left|200px|140px|[[文廟-國子監#奎文閣|表徵]]河內現𠉞]] | <!--[[集信:Hanoi Logo.svg|thumb|left|200px|140px|[[文廟-國子監#奎文閣|表徵]]河內現𠉞]]--> | ||
Sau [[Chiến tranh Việt Nam|chiến tranh]], Hà Nội tiếp tục giữ vai trò thủ đô của quốc gia [[Việt Nam]] thống nhất. Ngày [[21 tháng 12]] năm [[1978]], [[Quốc hội Việt Nam]] phê chuẩn mở rộng địa giới Hà Nội, sáp nhập thêm 5 huyện [[Ba Vì (huyện)|Ba Vì]], [[Thạch Thất]], [[Phúc Thọ]], [[Đan Phượng]], [[Hoài Đức]] và [[sơn Tây (thị xã)|thị xã Sơn Tây]] của tỉnh [[Hà Sơn Bình]] cùng hai huyện của tỉnh [[Vĩnh Phú]] là [[Mê Linh]], [[Sóc Sơn]]. Dân số Hà Nội lên tới con số 2,5 triệu người.<ref>{{Chú thích web | Sau [[Chiến tranh Việt Nam|chiến tranh]], Hà Nội tiếp tục giữ vai trò thủ đô của quốc gia [[Việt Nam]] thống nhất. Ngày [[21 tháng 12]] năm [[1978]], [[Quốc hội Việt Nam]] phê chuẩn mở rộng địa giới Hà Nội, sáp nhập thêm 5 huyện [[Ba Vì (huyện)|Ba Vì]], [[Thạch Thất]], [[Phúc Thọ]], [[Đan Phượng]], [[Hoài Đức]] và [[sơn Tây (thị xã)|thị xã Sơn Tây]] của tỉnh [[Hà Sơn Bình]] cùng hai huyện của tỉnh [[Vĩnh Phú]] là [[Mê Linh]], [[Sóc Sơn]]. Dân số Hà Nội lên tới con số 2,5 triệu người.<ref>{{Chú thích web | ||
| url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group6/index.htm | | url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group6/index.htm | ||
| 𣳔1.043： | 𣳔1.044： | ||
=== 體操 === | === 體操 === | ||
[[集信:Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình (nhìn từ công viên).jpg|thumb|right|240px|[[𡑝運動國家美亭]]]] | <!--[[集信:Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình (nhìn từ công viên).jpg|thumb|right|240px|[[𡑝運動國家美亭]]]]--> | ||
Với vai trò thủ đô, Hà Nội là nơi tập trung nhiều câu lạc bộ thể thao lớn cùng các công trình thể thao quan trọng của Việt Nam. Hiện nay thành phố có bốn câu lạc bộ bóng đá: [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội T&T|Hà Nội T&T]], [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội|CLB BĐ Hà Nội]] ở [[Giải bóng đá vô địch quốc gia|V-league]], [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội#Đội hình 2|Trẻ Hà Nội]] và [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội T&T|Câu lạc bộ Hà Nội]] ở [[Giải bóng đá hạng nhất quốc gia Việt Nam|giải hạng nhất]]. CLB BĐ Hà Nội – tiền thân là đội Công an Hà Nội và câu lạc bộ [[Đội bóng đá Thể Công|Thể Công]] – nằm trong số những câu lạc bộ giàu thành tích nhất [[Bóng đá tại Việt Nam|Việt Nam]]. Ngoài ra, trong quá khứ, Hà Nội còn có nhiều đội bóng mạnh như Tổng cục Đường sắt (thành lập năm 1956), Tổng cục Bưu điện (thành lập năm 1957), Phòng không Không quân, Thanh niên Hà Nội,<ref name="BDHN">{{Chú thích báo | Với vai trò thủ đô, Hà Nội là nơi tập trung nhiều câu lạc bộ thể thao lớn cùng các công trình thể thao quan trọng của Việt Nam. Hiện nay thành phố có bốn câu lạc bộ bóng đá: [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội T&T|Hà Nội T&T]], [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội|CLB BĐ Hà Nội]] ở [[Giải bóng đá vô địch quốc gia|V-league]], [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội#Đội hình 2|Trẻ Hà Nội]] và [[Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội T&T|Câu lạc bộ Hà Nội]] ở [[Giải bóng đá hạng nhất quốc gia Việt Nam|giải hạng nhất]]. CLB BĐ Hà Nội – tiền thân là đội Công an Hà Nội và câu lạc bộ [[Đội bóng đá Thể Công|Thể Công]] – nằm trong số những câu lạc bộ giàu thành tích nhất [[Bóng đá tại Việt Nam|Việt Nam]]. Ngoài ra, trong quá khứ, Hà Nội còn có nhiều đội bóng mạnh như Tổng cục Đường sắt (thành lập năm 1956), Tổng cục Bưu điện (thành lập năm 1957), Phòng không Không quân, Thanh niên Hà Nội,<ref name="BDHN">{{Chú thích báo | ||
| url = http://thethaovanhoa.vn/144N2009020109503315T128/chuyen-bong-da-thu-do.htm | | url = http://thethaovanhoa.vn/144N2009020109503315T128/chuyen-bong-da-thu-do.htm | ||
| 𣳔1.080： | 𣳔1.081： | ||
| nhà xuất bản = An ninh Thủ đô}}</ref> | | nhà xuất bản = An ninh Thủ đô}}</ref> | ||
[[集信:Bệnh viện thể thao.jpg|thumb|left|240px|[[病院體操越南]]-機關頭行𧗱醫學體操在縣[[慈廉]]]] | <!--[[集信:Bệnh viện thể thao.jpg|thumb|left|240px|[[病院體操越南]]-機關頭行𧗱醫學體操在縣[[慈廉]]]]--> | ||
Sau nhiều năm sử dụng [[Sân vận động Hàng Đẫy]], được xây dựng năm 1958,<ref name="BDHN"/> nằm trong trung tâm thành phố làm nơi thi đấu chính, từ năm 2003, Hà Nội có thêm [[Sân vận động quốc gia Mỹ Đình|Sân vận động Mỹ Đình]] nằm tại phía Nam thành phố, sức chứa 40.192 chỗ ngồi.<ref>{{Chú thích báo | Sau nhiều năm sử dụng [[Sân vận động Hàng Đẫy]], được xây dựng năm 1958,<ref name="BDHN"/> nằm trong trung tâm thành phố làm nơi thi đấu chính, từ năm 2003, Hà Nội có thêm [[Sân vận động quốc gia Mỹ Đình|Sân vận động Mỹ Đình]] nằm tại phía Nam thành phố, sức chứa 40.192 chỗ ngồi.<ref>{{Chú thích báo | ||
| tác giả=X.T. | | tác giả=X.T. | ||
| 𣳔1.196： | 𣳔1.197： | ||
| publisher = VDC}} | | publisher = VDC}} | ||
</ref> | </ref> | ||
[[集信:Truyen than.JPG|thumb|left|Vẽ [[truyền thần]]- một nghề truyền thống độc đáo trong [[khu phố cổ Hà Nội]]]] | <!--[[集信:Truyen than.JPG|thumb|left|Vẽ [[truyền thần]]- một nghề truyền thống độc đáo trong [[khu phố cổ Hà Nội]]]]--> | ||
[[Gốm Bát Tràng|Làng Bát Tràng]] nằm ở huyện Gia Lâm, phía Nam thành phố từ lâu đã nổi tiếng với sản phẩm [[gốm]] mang tên chính ngôi làng này. Làng xuất hiện vào [[thế kỷ 14]] khi những người dân làm gốm từ làng Bồ Bát, [[Ninh Bình]] và làng Ninh Tràng, [[Thanh Hóa]] tụ họp về đây lập nên ngôi làng mới mang tên Bát Tràng. Những người dân Bát Tràng trước kia ít sống với nghề gốm và [[nông nghiệp]], chủ yếu buôn bán [[cau]] khô, [[nước mắm]]. Nghề gốm ở đây chỉ thực sự phát triển sau năm [[1954]], khi miền Bắc Việt Nam bước vào thời kỳ hòa bình. Nhiều mẫu mã, các loại [[Men gốm|men]] truyền thống được những nghệ nhân của làng phục hồi, sản phẩm gốm Bát Tràng nhanh chóng đạt được danh tiếng. Bát Tràng hiện nay không chỉ là một làng nghề sản xuất thuần túy. Với nhiều công trình tín ngưỡng, văn hóa cùng sản phẩm gốm nổi tiếng, ngôi làng trở thành một địa điểm du lịch thu hút của thành phố Hà Nội.<ref name="langnghe"/> | [[Gốm Bát Tràng|Làng Bát Tràng]] nằm ở huyện Gia Lâm, phía Nam thành phố từ lâu đã nổi tiếng với sản phẩm [[gốm]] mang tên chính ngôi làng này. Làng xuất hiện vào [[thế kỷ 14]] khi những người dân làm gốm từ làng Bồ Bát, [[Ninh Bình]] và làng Ninh Tràng, [[Thanh Hóa]] tụ họp về đây lập nên ngôi làng mới mang tên Bát Tràng. Những người dân Bát Tràng trước kia ít sống với nghề gốm và [[nông nghiệp]], chủ yếu buôn bán [[cau]] khô, [[nước mắm]]. Nghề gốm ở đây chỉ thực sự phát triển sau năm [[1954]], khi miền Bắc Việt Nam bước vào thời kỳ hòa bình. Nhiều mẫu mã, các loại [[Men gốm|men]] truyền thống được những nghệ nhân của làng phục hồi, sản phẩm gốm Bát Tràng nhanh chóng đạt được danh tiếng. Bát Tràng hiện nay không chỉ là một làng nghề sản xuất thuần túy. Với nhiều công trình tín ngưỡng, văn hóa cùng sản phẩm gốm nổi tiếng, ngôi làng trở thành một địa điểm du lịch thu hút của thành phố Hà Nội.<ref name="langnghe"/> | ||