恪別𡧲版𢯢𢷮𧵑「共和人民中華」

'''中國''' (㗂：中国), tên chính thức là '''Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa''', còn được gọi là '''[[Trung Quốc đại lục]]''' để phân biệt với [[Đài Loan]], [[Ma Cao]], [[Hồng Kông]], là một quốc gia có chủ quyền nằm tại [[Đông Á]]. Đây là quốc gia [[Danh sách quốc gia theo số dân|đông dân cư nhất]] trên thế giới, với trên 1,35 tỷ. Trung Quốc là quốc gia độc đảng do [[Đảng Cộng sản Trung Quốc|Đảng Cộng sản]] cầm quyền, chính phủ trung ương đặt tại thủ đô [[Bắc Kinh]].<ref name="Walton2001">{{chú thích sách |last=Walton |first=Greg |coauthors=International Centre for Human Rights and Democratic Development |title=China's golden shield: Corporations and the development of surveillance technology in the People's Republic of China |publisher=Rights & Democracy |year=2001 |page=5 |chapter=Executive Summary |isbn=978-2-922084-42-9 |url=http://books.google.com/?id=S9rP0A2q14UC&lpg=PA4&dq=single-party%20%22people's%20republic%20of%20china%22&pg=PA5#v=onepage&q=%22single-party%20state%22}}</ref> Chính phủ Trung Quốc thi hành quyền tài phán tại 22 [[tỉnh (Trung Quốc)|tỉnh]], năm [[Khu tự trị Trung Quốc|khu tự trị]], bốn [[Thành phố trực thuộc trung ương (Trung Quốc)|đô thị trực thuộc]], và hai [[Đặc khu hành chính|khu hành chính đặc biệt]] là [[Hồng Kông]] và [[Ma Cao]]. Chính phủ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng tuyên bố chủ quyền đối với các lãnh thổ nắm dưới sự quản lý của Trung Hoa Dân Quốc ([[Đài Loan]]), cho [[Đài Loan (tỉnh của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa)|Đài Loan]] là tỉnh thứ 23 của mình, yêu sách này gây tranh nghị do sự phức tạp của [[Vị thế chính trị Đài Loan|vị thế chính trị]] Đài Loan.<ref>{{chú thích web|url=http://history.cultural-china.com/en/34History7320.html|title=Chinese Civil War|publisher=Cultural-China.com|quote=To this day, since no armistice or peace treaty has ever been signed, there is controversy as to whether the Civil War has legally ended.|accessdate=ngày 16 tháng 6 năm 2013}}</ref>

Trung Quốc có diện tích khoảng 9,6 triệu km², là quốc gia có [[Danh sách quốc gia theo diện tích|diện tích lục địa lớn thứ nhì]] trên thế giới,<ref name="listofcountriesoftheworld.com">{{chú thích web |url=http://www.listofcountriesoftheworld.com/area-land.html |title=Countries of the world ordered by land area|publisher=Listofcountriesoftheworld.com |accessdate=ngày 27 tháng 4 năm 2010}}</ref> và là quốc gia có tổng diện tích lớn thứ ba hoặc thứ tư trên thế giới, tùy theo phương pháp đo lường.{{efn|Xếp hạng tổng diện tích so với Hoa Kỳ dựa vào phương pháp đo lường tổng diện tích của hai quốc gia.}} Cảnh quan của Trung Quốc quảng đại và đa dạng, biến đổi từ những thảo nguyên rừng cùng các sa mạc [[sa mạc Gobi|Gobi]] và [[sa mạc Taklamakan|Taklamakan]] ở phía bắc khô hạn đến các khu rừng cận nhiệt đới ở phía nam có mưa nhiều hơn. Các dãy núi [[Himalaya]], [[Karakoram]], [[dãy núi Pamir|Pamir]] và [[Thiên Sơn]] phân tách Trung Quốc khỏi [[Nam Á|Nam]] và [[Trung Á]]. [[Trường Giang]] và [[Hoàng Hà]] lần lượt là sông dài thứ ba và thứ sáu trên thế giới, hai sông này bắt nguồn từ [[cao nguyên Thanh Tạng]] và chảy hướng về vùng bờ biển phía đông có dân cư đông đúc. Đường bờ biển của Trung Quốc dọc theo Thái Bình Dương và dài 14500&nbsp;km, giáp với các biển: [[Bột Hải (biển)|Bột Hải]], [[Hoàng Hải]], [[biển Hoa Đông]] và [[biển Đông]].

[[Lịch sử Trung Quốc]] bắt nguồn từ một trong những văn minh cổ nhất thế giới, văn minh này phát triển tại lưu vực phì nhiêu của [[Hoàng Hà]] tại [[bình nguyên Hoa Bắc]]. Trải qua hàng nghìn năm, hệ thống chính trị của Trung Quốc dựa trên các chế độ quân chủ kế tập, được gọi là [[Triều đại Trung Quốc|triều đại]], khởi đầu với triều đại [[nhà Hạ|Hạ]] bán thần thoại ở lưu vực Hoàng Hà. Từ năm 221 TCN, khi [[nhà Tần|triều đại Tần]] chinh phục các quốc gia khác để hình thành một đế quốc Trung Hoa, quốc gia trải qua nhiều lần mở rộng, đứt đoạn và cải cách. [[Trung Hoa Dân Quốc (1912-1949)|Trung Hoa Dân Quốc]] lật đổ [[nhà Thanh|triều đại Thanh]] vào năm 1911, và thống trị [[Trung Quốc đại lục]] cho đến năm 1949. Sau khi [[Đế quốc Nhật Bản]] chiến bại trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai]], Cộng sản đảng đánh bại Quốc dân đảng tại Trung Quốc đại lục, và thiết lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 10 năm 1949, trong khi đó Quốc dân đảng dời chính phủ Trung Hoa Dân Quốc đến thủ đô hiện hành là [[Đài Bắc]].

 

Trong hầu hết thời gian trong hai nghìn năm qua, kinh tế Trung Quốc lớn nhất và phức tạp nhất trên thế giới, với những chu kỳ hưng thịnh và suy thoái.<ref>{{chú thích web|url=http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED460052&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED460052|last=Dahlman|first= Carl J|last2= Aubert|first2=Jean-Eric |title=China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century. WBI Development Studies. World Bank Publications. |publisher=Institute of Education Sciences |accessdate = ngày 26 tháng 7 năm 2014}}</ref><ref>{{chú thích web| url =4107091e.pdf | tiêu đề =Chinese Economic

Performance in the Long Run, second edition, revised and updated 960-2030 AD | author =Angus Maddison |trang=29 | ngày truy cập =2014-09-23 | nơi xuất bản=OECD }}</ref> Kể từ khi tiến hành [[Cải cách kinh tế Trung Quốc|cải cách khai phóng]] vào năm 1978, Trung Quốc trở thành một trong các nền kinh kế lớn có mức tăng trưởng nhanh nhất. Năm 2013, kinh tế Trung Quốc lớn thứ hai theo tổng GDP danh nghĩa và sức mua tương đương (PPP), và cũng là nhà xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa lớn nhất thế giới.<ref name="ChinaBiggestTrader">{{chú thích báo|url=http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/9860518/China-trade-now-bigger-than-US.html|title=China trade now bigger than US|work=Daily Telegraph|date=ngày 10 tháng 2 năm 2013|accessdate=ngày 15 tháng 2 năm 2013|location=London|first=Garry|last=White}}</ref> Trung Quốc được công nhận là một [[Các nước có vũ khí hạt nhân|quốc gia vũ khí hạt nhân]] và có quân đội thường trực lớn nhất thế giới, với ngân sách quốc phòng lớn thứ nhì.<ref name="ChineseNukes">{{chú thích web|url=http://www.defense.gov/pubs/2013_China_Report_FINAL.pdf|title=Military and Security Developments Involving the People's Republic of China 2013|publisher=US Secretary of Defense|format=PDF|year=2013|accessdate=ngày 25 tháng 6 năm 2013}}</ref> Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa trở thành một thành viên của [[Liên Hiệp Quốc]] từ năm 1971, khi chính thể này thay thế Trung Hoa Dân Quốc trong vị thế thành viên thường trực của [[Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc]]. Trung Quốc cũng là thành viên của nhiều tổ chức đa phương chính thức và phi chính thức, trong đó có [[Tổ chức Thương mại Thế giới|WTO]], [[Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương|APEC]], [[BRICS]], [[Tổ chức Hợp tác Thượng Hải|SCO]], và [[G20 (nhóm các nền kinh tế lớn)|G-20]]. Trung Quốc là một cường quốc khu vực châu Á và được một số nhà bình luận mô tả là một [[siêu cường tiềm năng]].<ref>{{chú thích web |url=http://www.carnegieendowment.org/events/index.cfm?fa=eventDetail&id=851&prog=zch |title=From Rural Transformation to Global Integration: The Environmental and Social Impacts of China's Rise to Superpower |last=Muldavin |first=Joshua |date=ngày 9 tháng 2 năm 2006 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |accessdate=ngày 17 tháng 1 năm 2010 }}</ref><ref name="ChinaFuture">{{chú thích báo|url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19995218|title=A Point Of View: What kind of superpower could China be?|publisher=BBC|date=ngày 19 tháng 10 năm 2012|accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2012}}</ref>