𨀈𬧐內容

恪別𡧲版𢯢𢷮𧵑「河內」

678 bytes removed 、 𣈜20𣎃2𢆥2015
𣳔266: 𣳔266:


== 歷史 ==
== 歷史 ==
{{Chính|Tên gọi của Hà Nội qua các thời kỳ lịch sử|Biên niên sử Hà Nội}}
{{|𠸜噲𧵑河内過各時期歷史|編年史河内}}
=== 時期前昇龍 ===
=== 時期前昇龍 ===
[[集信:Bắc Môn.JPG|thumb|right|240px|𨷯北城河內𢆥2009]]
[[集信:Bắc Môn.JPG|thumb|right|240px|𨷯北城河內𢆥2009]]
Những di chỉ khảo cổ tại [[Cổ Loa]] cho thấy con người đã xuất hiện ở khu vực Hà Nội từ cách đây 2 vạn năm, giai đoạn của nền [[văn hóa Sơn Vi]]. Nhưng đến thời kỳ băng tan, [[biển]] tiến sâu vào đất liền, các cư dân của thời đại [[đồ đá mới]] bị đẩy lùi lên vùng núi. Phải tới khoảng 4 hoặc 5 ngàn năm trước [[Công Nguyên]], con người mới quay lại sinh sống ở nơi đây. Các hiện vật khảo cổ giai đoạn tiếp theo, từ đầu [[thời đại đồ đồng]] đến đầu [[thời đại đồ sắt]], minh chứng cho sự hiện diện của Hà Nội ở cả bốn thời đại văn hóa: [[Văn hóa Phùng Nguyên|Phùng Nguyên]], [[Văn hóa Đồng Đậu|Đồng Đậu]], [[Văn hóa Gò Mun|Gò Mun]] [[Văn hóa Đông Sơn|Đông Sơn]].<ref name="tienthanglong">{{Chú thích web
仍易指考古在[[古螺]]朱𧡊𡥵𠊛㐌出現於區域河内自格低2萬𢆥、階段𧵑𡋂[[文化山圍]]。仍𦤾時期冰散、[[𤅶]]進漊𠓨坦連、各居民𧵑時代[[圖𥒥㵋]]被𢱜𨇒𨕭塳𡶀。沛細壙4或5𠦳𢆥𠓀[[公元]]、𡥵𠊛㵋𢮿吏生𤯩於坭底。各現物考古階段接遶、自頭[[時代途桐]]𦤾頭[[時代途鐵]]、明證朱事現面𧵑河内於哿本時代文化:[[文化馮元|馮元]][[文化同讀|同讀]][[文化孤椚|孤椚]][[文化東山|東山]]<ref name="tienthanglong">{{Chú thích web
| url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group1/index.htm
| url = http://www.hanoi.gov.vn/hnportal/tag.idempotent.render.userLayoutRootNode.target.n571.uP?uP_root=me&cw_xml=http://www.hanoi.gov.vn/staticwebs/fullmode/hanoitheonamthang/group1/index.htm
| title = Thời kỳ tiền Thăng Long
| title = Thời kỳ tiền Thăng Long
𣳔277: 𣳔277:
| archiveurl = http://vietbao.vn/Kham-pha-Viet-Nam/Thoi-ky-tien-Thang-Long/80101947/151/
| archiveurl = http://vietbao.vn/Kham-pha-Viet-Nam/Thoi-ky-tien-Thang-Long/80101947/151/
| archivedate = 26/3/2011
| archivedate = 26/3/2011
}}</ref> Những cư dân Hà Nội thời kỳ đó sinh sống nhờ trồng trọt, chăn nuôi và chài lưới. Giai đoạn tiền sử này tương ứng với thời kỳ của các [[Hùng Vương|Vua Hùng]] trong truyền thuyết. Thế kỷ 3 trước Công Nguyên, trong cuộc chiến với [[Nhà Tần|quân Tần]] từ phương Bắc, [[An Dương Vương|Thục Phán]] quyết định đóng đô ở Cổ Loa, nay là huyện [[Đông Anh]], cách trung tâm Hà Nội khoảng 15&nbsp;km. Sự xuất hiện của thành Cổ Loa ghi dấu Hà Nội lần đầu tiên trở thành một đô thị trung tâm về chính trị và xã hội.<ref name="tienthanglong"/>
}}</ref> 仍居民河内時期妬生𤯩侞種揬、 搷挼吧𦄴䋥。階段前史呢將應唄時期𧵑各[[雄王|𤤰雄]]𥪝傳説。世紀3𠓀公元、𥪝局戰唄[[家秦|君秦]]自方北、[[安陽王|蜀泮]]決定㨂都於古螺、𠉞羅縣[[東英]]、格中心河内壙15 km。事出現𧵑城古螺記鬥河内吝頭先𧿨成𠬠都市中心衛政治吧社會。<ref name="tienthanglong"/>


Thất bại của Thục Phán đầu thế kỷ 2 trước Công Nguyên đã kết thúc giai đoạn độc lập của [[Âu Lạc]], bắt đầu giai đoạn một ngàn năm do các triều đại phong kiến [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]] thống trị. Thời kỳ [[nhà Hán]], Âu Lạc cũ được chia thành ba quận [[Giao Chỉ]], [[Cửu Chân]] và [[Nhật Nam]], Hà Nội khi đó thuộc quận Giao Chỉ. Vắng bóng trong sử sách suốt năm thế kỷ đầu, đến khoảng năm 454–456 thời [[Lưu Tống]], Hà Nội mới được ghi lại là trung tâm của huyện Tống Bình.<ref>{{chú thích web|title=Hà Nội trong nghìn năm Bắc thuộc và chống Bắc thuộc|url=http://vov.vn/Ha-Noi-ngan-nam/Ha-Noi-trong-nghin-nam-Bac-thuoc-va-chong-Bac-thuoc/111324.vov|publisher=Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam|accessdate=2012-12-15}}</ref> Năm 544, [[Lý Nam Đế|Lý Bí]] nổi dậy chống lại [[nhà Lương]], tự xưng [[hoàng đế]], đặt quốc hiệu là [[Vạn Xuân]]. Người cháu của Lý Bí là [[Hậu Lý Nam Đế|Lý Phật Tử]] tới đóng đô ở Cổ Loa, nhưng nền độc lập này chỉ kéo dài tới năm 602. Thời kỳ [[Nhà Đường]], [[An Nam]] được chia thành 12 châu với 50 huyện, Tống Bình là trung tâm của [[An Nam đô hộ phủ]]. Năm 866, viên tướng nhà Đường [[Cao Biền]] xây dựng một thành trì mới, Tống Bình được đổi tên thành Đại La – thủ phủ của Tĩnh Hải quân. Theo truyền thuyết, khi đắp thành, Cao Biền thấy một vị thần hiện lên tự xưng là thần [[Long Đỗ]]. Vì vậy, sử sách còn gọi Thăng Long là đất Long Đỗ.<ref>{{Chú thích web
Thất bại của Thục Phán đầu thế kỷ 2 trước Công Nguyên đã kết thúc giai đoạn độc lập của [[Âu Lạc]], bắt đầu giai đoạn một ngàn năm do các triều đại phong kiến [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]] thống trị. Thời kỳ [[nhà Hán]], Âu Lạc cũ được chia thành ba quận [[Giao Chỉ]], [[Cửu Chân]] và [[Nhật Nam]], Hà Nội khi đó thuộc quận Giao Chỉ. Vắng bóng trong sử sách suốt năm thế kỷ đầu, đến khoảng năm 454–456 thời [[Lưu Tống]], Hà Nội mới được ghi lại là trung tâm của huyện Tống Bình.<ref>{{chú thích web|title=Hà Nội trong nghìn năm Bắc thuộc và chống Bắc thuộc|url=http://vov.vn/Ha-Noi-ngan-nam/Ha-Noi-trong-nghin-nam-Bac-thuoc-va-chong-Bac-thuoc/111324.vov|publisher=Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam|accessdate=2012-12-15}}</ref> Năm 544, [[Lý Nam Đế|Lý Bí]] nổi dậy chống lại [[nhà Lương]], tự xưng [[hoàng đế]], đặt quốc hiệu là [[Vạn Xuân]]. Người cháu của Lý Bí là [[Hậu Lý Nam Đế|Lý Phật Tử]] tới đóng đô ở Cổ Loa, nhưng nền độc lập này chỉ kéo dài tới năm 602. Thời kỳ [[Nhà Đường]], [[An Nam]] được chia thành 12 châu với 50 huyện, Tống Bình là trung tâm của [[An Nam đô hộ phủ]]. Năm 866, viên tướng nhà Đường [[Cao Biền]] xây dựng một thành trì mới, Tống Bình được đổi tên thành Đại La – thủ phủ của Tĩnh Hải quân. Theo truyền thuyết, khi đắp thành, Cao Biền thấy một vị thần hiện lên tự xưng là thần [[Long Đỗ]]. Vì vậy, sử sách còn gọi Thăng Long là đất Long Đỗ.<ref>{{Chú thích web